Archiwum kategorii: Artykuły i wywiady

20 lat Nordic Noir – Karl Berglund o ekspansji kryminału

Karl Berglund, szwedzki literaturoznawca i adiunkt na Uniwersytecie w Uppsali, specjalizuje się w badaniu literatury popularnej, ze szczególnym uwzględnieniem szwedzkich kryminałów. Jego praca doktorska oraz późniejsze badania skupiają się na dynamice rynku książki i globalnym sukcesie gatunku, co czyni go jednym z kluczowych ekspertów w tej dziedzinie. W ostatnich latach Berglund analizował wpływ mediów cyfrowych, takich jak audiobooki, na popularność kryminałów, a także ich rolę w kształtowaniu eksportu szwedzkiej kultury. W wywiadzie dla strony Uniwersytetu w Uppsali podzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat ewolucji i ekspansji szwedzkiego kryminału, wskazując na jego różnorodność, komercyjny potencjał i przyszłe kierunki rozwoju. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir – Karl Berglund o ekspansji kryminału

20 lat Nordic Noir – Jørn Lier Horst o potrzebie kryminału

Opublikowany kilka lat temu na stronie Klubu Rivertona tekst, zatytułowany „Nødvendigheten av krim” („Potrzeba kryminału”), oferuje wnikliwy wgląd w filozofię Jørna Liera Horsta, jednego z najpopularniejszych norweskich autorów kryminałów. Artykuł, oparty na przemówieniu Horsta na Krim Festivalen, wyjaśnia, dlaczego literatura kryminalna nie tylko przetrwała, ale także rozkwita w Norwegii, a także jakie znaczenie ma dla społeczeństwa i indywidualnych czytelników. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir – Jørn Lier Horst o potrzebie kryminału

20 lat Nordic Noir – Sara Kärrholm o ewolucji kryminału

Sara Kärrholm, szwedzka literaturoznawczyni i wykładowczyni na Uniwersytecie w Lund, jest postacią dobrze znaną w środowisku badaczy literatury popularnej, zwłaszcza w kontekście kryminałów. Od czasu uzyskania doktoratu w 2005 roku, kiedy obroniła rozprawę o szwedzkich powieściach kryminalnych lat 50. XX wieku, w kontekście zimnej wojny. Obecnie w swoich badaniach skupia się na analizie gatunku, badając jego ewolucję, społeczne uwarunkowania oraz wpływ na kulturę. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir – Sara Kärrholm o ewolucji kryminału

20 lat Nordic Noir

W tym roku mija dokładnie 20 lat od premiery pierwszego tomu „Millennium” Stiega Larssona, wydarzenia uznawanego za początek globalnego fenomenu Nordic Noir. Z tej okazji zapraszamy na wyjątkowy cykl artykułów, który zadebiutuje na naszym portalu 5 sierpnia 2025 roku. Przez kolejne tygodnie przyjrzymy się ewolucji tego nurtu, analizując jego wpływ na literaturę, kulturę i media. W ramach cyklu opublikujemy autorskie teksty i opracowania wypowiedzi zagranicznych specjalistów, oferujące szerszą perspektywę na rozwój gatunku. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir

Top 100 Nordic Noir – skandynawskie kryminały, które wypada znać

Top 100 Nordic Noir
Top 100 Nordic Noir

Skandynawskie kryminały od lat podbijają serca czytelników na całym świecie. Surowy klimat, skomplikowane śledztwa, mroczni bohaterowie i społeczne tło – to cechy, które wyróżniają go spośród innych regionalnych odmian gatunku. Szyld Nordic Noir sprawia, że w jednym miejscu spotykają się historie ze Szwecji, z Danii i Norwegii, z tymi z Islandii i Finlandii. Rozwój tej konwencji spowodował, że kryminały z północy niezmiennie trzymają się na szczytach list bestsellerów. Z tej fascynacji zrodził się nasz projekt: Top 100 Nordic Noir – subiektywny, ale oparty na faktach ranking najlepszych kryminałów ze Skandynawii. Tworzony z pasją, analizą i wsłuchaniem się w głosy międzynarodowego środowiska czytelników.

Czytaj dalej Top 100 Nordic Noir – skandynawskie kryminały, które wypada znać

Anna Ihrén zaprasza do Smögen

Anna Ihrén (fot. Lisa Jabar)
Anna Ihrén (fot. Lisa Jabar)

Anna Ihrén to autorka kryminałów, którą na razie mogą w Polsce poznać wyłącznie miłośnicy audiobooków i e-booków. Wydawnictwo Word Audio Publishing wydało niedawno trzeci tom serii Morderca z Wyspy, zatytułowany Baron śledziowy. To dobry moment na zapoznanie się z postacią autorki. Czytaj dalej Anna Ihrén zaprasza do Smögen

Kolejny powrót do Fjällbacki (Rafał Chojnacki)

Fot. Magnus Ragnvid (camillalackberg.se)
Fot. Magnus Ragnvid (camillalackberg.se)

Nowa powieść Camilli Läckberg, to jednocześnie jej powrót do jednej z najpopularniejszych serii w skandynawskim kryminale. 30 milionów sprzedanych egzemplarzy to najlepszy wynik spośród żyjących szwedzkich pisarzy. Z okazji premiery 11 tomu, zatytułowanego Kukułcze jajo, Camilla udzieliła szwedzkim mediom serii wywiadów. Przyjrzyjmy się jej wypowiedziom, żeby wyłowić ciekawostki, związane jej nową książką.

Czytaj dalej Kolejny powrót do Fjällbacki (Rafał Chojnacki)

Påsk deckare 2021 – Szwedzi polecają świąteczne kryminały

Pod egzotycznie brzmiącym terminem Påsk deckare kryją się powieści kryminalne, czytane chętnie w okresie wielkanocnym. To już właściwie ogólno-nordycka tradycja, która początkowo oznaczała wręczanie książek kryminalnych w ramach prezentów świątecznych. Dziś coraz częściej są to po prostu powieści, które kupuje się, by poczytać w wolnym, świątecznym czasie. Postanowiliśmy przejrzeć aktualne szwedzkie polecanki – dwie z nich nawet całkiem dokładnie. Dzięki temu możemy odpowiedzieć na pytanie: Co Szwedzi będą czytać na Wielkanoc? Czytaj dalej Påsk deckare 2021 – Szwedzi polecają świąteczne kryminały

Rafał Chojnacki: Martin Beck prowadzi śledztwo

Peter Haber jako Martin Beck i Mikael Persbrant jako Gunvald Larsson

Na długo przed pojawieniem się Kurta Wallandera, błyskotliwego, choć skłonnego do depresji policjanta z Ystad, idolem miłośników powieści kryminalnej w całej Skandynawii był Martin Beck, policjant ze Sztokholmu, bohater serii powieści napisanych przez pisarską parę – Maj Sjöwall i Pera Wahlöö. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Martin Beck prowadzi śledztwo

Sięgam po dziennikarskie metody – wywiad z Hanną Lindberg

Old Brick Brick Wall Wall Brick Wall Background

Hanna Lindberg to młoda szwedzka pisarka, która wydała w Polsce już dwie powieści. Przy okazji pojawienia się na rynku drugiej z nich, zatytułowanej Smak prawdy, postanowiliśmy przeprowadzić z Hanną wywiad. Autorka odpowiedziała na pytania, które zadali jej Agata Teperek (tłumaczka) i Rafał Chojnacki (Deckare.pl). Czytaj dalej Sięgam po dziennikarskie metody – wywiad z Hanną Lindberg

Doskonałe miejsce na kryminał – wywiad z Håkanem Östlundhem

Doskonałe miejsce na kryminał (foto: Thron Ullberg)
Doskonałe miejsce na kryminał (foto: Thron Ullberg)

Powieść „Wyspa strachu„, to pierwszy tom serii o policjantach z Gotlandii, której autorem jest szwedzki pisarz Håkan Östlundh. Z okazji wydania tej książki w Polsce, przeprowadziliśmy z nim wywiad. Specjalnie dla portalu „Deckare.pl Skandynawskie Kryminały” z Håkanem Östlundhem rozmawiał Rafał Chojnacki.

Czytaj dalej Doskonałe miejsce na kryminał – wywiad z Håkanem Östlundhem

Rafał Chojnacki: Henning Mankell. Człowiek, który wprowadził kryminał na salony

Henning Mankell
Henning Mankell. Człowiek, który wprowadził kryminał na salony.

Henning Mankell urodził się w 1948 roku w Sztokholmie, jednak wychował się głównie w niewielkiej miejscowości na północy Szwecji. I to właśnie wychowanie w niewielkiej miejscowości, zdała od cywilizacyjnego szumu wielkiego miasta sprawiło, że młody Henning stał się zadeklarowanym lewicowcem. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Henning Mankell. Człowiek, który wprowadził kryminał na salony

Święta z Marią Wern – wywiad z Anną Jansson

Święta z Marią Wern
Święta z Marią Wern

Na wywiad z Anną Jansson umówiliśmy się już w lutym 2014 roku. Po drodze jednak nie nie udało nam się dogadać terminu. W końcu zwróciliśmy się do pisarki z prośbą o życzenia dla polskich czytelników. W odpowiedzi Anna zaproponowała wywiad. Złapaliśmy ją tuż przed świętami, kiedy oczekiwała na przyjazd swoich dzieci i wnuków. Kiedy czytacie te słowa jest już pewnie wraz z nimi…
Czytaj dalej Święta z Marią Wern – wywiad z Anną Jansson

Rafał Chojnacki: Stein Riverton. W cieniu swastyki

Stein Riverton. W cieniu swastyki

Stein Riverton to jeden z ojców chrzestnych skandynawskiego kryminału. Jest to postać, która nadal wymyka się jednoznacznym ocenom, choć od jego śmierci w 1934 roku minęło już ponad 80 lat. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Stein Riverton. W cieniu swastyki

Monika Samsel-Chojnacka, Rafał Chojnacki: Sherlock Holmes i tajemnice Sztokholmu

Sherlock Holmes i tajemnice Sztokholmu
Sherlock Holmes i tajemnice Sztokholmu

Sherlock Holmes bez wątpienia może być nazwany najbardziej zapracowanym detektywem wszech czasów. Od momentu gdy w 1887 roku sir Arthur Conan Doyle opublikował Studium w szkarłacie, regularnie otrzymujemy nowe historie, w których pojawia się skrupulatny i dokładny w analizie wszelkiego rodzaju dowodów śledczy, prowadzący prywatną praktykę już nie tylko w Londynie, ale niemal na całym świecie. Kolejne historie, nie do końca trafnie określane jako pastisze, powstawały niemal wszędzie tam, gdzie dotarły oryginalne historie Conan Doyle’a.
Czytaj dalej Monika Samsel-Chojnacka, Rafał Chojnacki: Sherlock Holmes i tajemnice Sztokholmu

Linköping na Księżycu – wywiad z Monsem Kallentoftem

Mons Kallentoft
Mons Kallentoft

Szwedzki pisarz Mons Kallentoft zasłynął jako autor powieści kryminalnych, których bohaterką jest policjantka Malin Fors. Cechą charakterystyczną tych książek jest to, że ich akcja rozgrywa się w czasie różnych pór roku. Czytaj dalej Linköping na Księżycu – wywiad z Monsem Kallentoftem

Rafał Chojnacki: Camilli Läckberg okno na świat

camillaJedna z najciekawszych szwedzkich pisarek literatury kryminalnej jest wciąż nieznana w Polsce. Mam nadzieję, że się to zmieni, gdyż na świecie jej powieści zyskały już całą rzeszę czytelników. O tron królowej skandynawskiego kryminału Camilla Läckberg z powodzeniem konkuruje z Karin Fossum i Lizą Marklund.

Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Camilli Läckberg okno na świat

Dorte Jakobsen: Lisbeth Salander alias Pippi Langstrumpf

salander

Na początek chciałabym zacytować fragment e-maila, wysłanego przez Stiega Larssona do jego szwedzkich wydawców: Starałem się iść pod prąd, w porównaniu ze zwykłymi powieściami kryminalnymi. Chciałem stworzyć bohaterów, którzy różnią się znacznie od zwykłych postaci z kryminałów. Moim punktem wyjścia stała się właśnie Pippi, która byłaby już dorosła. Nazwano by ją socjopatką, bo patrzy na społeczeństwo w inny sposób, nie próbuje przystosować się do norm społecznych? Przekształciła się więc w Lisbeth Salander, która ma też sporo cech męskich.
Czytaj dalej Dorte Jakobsen: Lisbeth Salander alias Pippi Langstrumpf

Rafał Chojnacki: Frank Heller – ojciec chrzestny szwedzkiego kryminału

frank_heller

Mimo że krwawe historie o morderstwach, sięgające rodowodem do skandynawskich sag, inspirowały rozmaitych twórców literatury północy na przestrzeni kilkunastu wieków, to jednak narodziny współczesnej powieści kryminalnej są sprawą znacznie mniej odległą w czasie.

Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Frank Heller – ojciec chrzestny szwedzkiego kryminału