Karl Berglund, szwedzki literaturoznawca i adiunkt na Uniwersytecie w Uppsali, specjalizuje się w badaniu literatury popularnej, ze szczególnym uwzględnieniem szwedzkich kryminałów. Jego praca doktorska oraz późniejsze badania skupiają się na dynamice rynku książki i globalnym sukcesie gatunku, co czyni go jednym z kluczowych ekspertów w tej dziedzinie. W ostatnich latach Berglund analizował wpływ mediów cyfrowych, takich jak audiobooki, na popularność kryminałów, a także ich rolę w kształtowaniu eksportu szwedzkiej kultury. W wywiadzie dla strony Uniwersytetu w Uppsali podzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat ewolucji i ekspansji szwedzkiego kryminału, wskazując na jego różnorodność, komercyjny potencjał i przyszłe kierunki rozwoju. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir – Karl Berglund o ekspansji kryminału
Archiwum kategorii: Artykuły i wywiady
20 lat Nordic Noir – Jørn Lier Horst o potrzebie kryminału
Opublikowany kilka lat temu na stronie Klubu Rivertona tekst, zatytułowany „Nødvendigheten av krim” („Potrzeba kryminału”), oferuje wnikliwy wgląd w filozofię Jørna Liera Horsta, jednego z najpopularniejszych norweskich autorów kryminałów. Artykuł, oparty na przemówieniu Horsta na Krim Festivalen, wyjaśnia, dlaczego literatura kryminalna nie tylko przetrwała, ale także rozkwita w Norwegii, a także jakie znaczenie ma dla społeczeństwa i indywidualnych czytelników. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir – Jørn Lier Horst o potrzebie kryminału
20 lat Nordic Noir – Sara Kärrholm o ewolucji kryminału
Sara Kärrholm, szwedzka literaturoznawczyni i wykładowczyni na Uniwersytecie w Lund, jest postacią dobrze znaną w środowisku badaczy literatury popularnej, zwłaszcza w kontekście kryminałów. Od czasu uzyskania doktoratu w 2005 roku, kiedy obroniła rozprawę o szwedzkich powieściach kryminalnych lat 50. XX wieku, w kontekście zimnej wojny. Obecnie w swoich badaniach skupia się na analizie gatunku, badając jego ewolucję, społeczne uwarunkowania oraz wpływ na kulturę. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir – Sara Kärrholm o ewolucji kryminału
20 lat Nordic Noir
W tym roku mija dokładnie 20 lat od premiery pierwszego tomu „Millennium” Stiega Larssona, wydarzenia uznawanego za początek globalnego fenomenu Nordic Noir. Z tej okazji zapraszamy na wyjątkowy cykl artykułów, który zadebiutuje na naszym portalu 5 sierpnia 2025 roku. Przez kolejne tygodnie przyjrzymy się ewolucji tego nurtu, analizując jego wpływ na literaturę, kulturę i media. W ramach cyklu opublikujemy autorskie teksty i opracowania wypowiedzi zagranicznych specjalistów, oferujące szerszą perspektywę na rozwój gatunku. Czytaj dalej 20 lat Nordic Noir
Top 100 Nordic Noir – skandynawskie kryminały, które wypada znać

Skandynawskie kryminały od lat podbijają serca czytelników na całym świecie. Surowy klimat, skomplikowane śledztwa, mroczni bohaterowie i społeczne tło – to cechy, które wyróżniają go spośród innych regionalnych odmian gatunku. Szyld Nordic Noir sprawia, że w jednym miejscu spotykają się historie ze Szwecji, z Danii i Norwegii, z tymi z Islandii i Finlandii. Rozwój tej konwencji spowodował, że kryminały z północy niezmiennie trzymają się na szczytach list bestsellerów. Z tej fascynacji zrodził się nasz projekt: Top 100 Nordic Noir – subiektywny, ale oparty na faktach ranking najlepszych kryminałów ze Skandynawii. Tworzony z pasją, analizą i wsłuchaniem się w głosy międzynarodowego środowiska czytelników.
Czytaj dalej Top 100 Nordic Noir – skandynawskie kryminały, które wypada znać
Anna Ihrén zaprasza do Smögen

Anna Ihrén to autorka kryminałów, którą na razie mogą w Polsce poznać wyłącznie miłośnicy audiobooków i e-booków. Wydawnictwo Word Audio Publishing wydało niedawno trzeci tom serii Morderca z Wyspy, zatytułowany Baron śledziowy. To dobry moment na zapoznanie się z postacią autorki. Czytaj dalej Anna Ihrén zaprasza do Smögen
Kolejny powrót do Fjällbacki (Rafał Chojnacki)

Nowa powieść Camilli Läckberg, to jednocześnie jej powrót do jednej z najpopularniejszych serii w skandynawskim kryminale. 30 milionów sprzedanych egzemplarzy to najlepszy wynik spośród żyjących szwedzkich pisarzy. Z okazji premiery 11 tomu, zatytułowanego Kukułcze jajo, Camilla udzieliła szwedzkim mediom serii wywiadów. Przyjrzyjmy się jej wypowiedziom, żeby wyłowić ciekawostki, związane jej nową książką.
Påsk deckare 2021 – Szwedzi polecają świąteczne kryminały
Pod egzotycznie brzmiącym terminem Påsk deckare kryją się powieści kryminalne, czytane chętnie w okresie wielkanocnym. To już właściwie ogólno-nordycka tradycja, która początkowo oznaczała wręczanie książek kryminalnych w ramach prezentów świątecznych. Dziś coraz częściej są to po prostu powieści, które kupuje się, by poczytać w wolnym, świątecznym czasie. Postanowiliśmy przejrzeć aktualne szwedzkie polecanki – dwie z nich nawet całkiem dokładnie. Dzięki temu możemy odpowiedzieć na pytanie: Co Szwedzi będą czytać na Wielkanoc? Czytaj dalej Påsk deckare 2021 – Szwedzi polecają świąteczne kryminały
Rafał Chojnacki: Martin Beck prowadzi śledztwo

Na długo przed pojawieniem się Kurta Wallandera, błyskotliwego, choć skłonnego do depresji policjanta z Ystad, idolem miłośników powieści kryminalnej w całej Skandynawii był Martin Beck, policjant ze Sztokholmu, bohater serii powieści napisanych przez pisarską parę – Maj Sjöwall i Pera Wahlöö. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Martin Beck prowadzi śledztwo
Sięgam po dziennikarskie metody – wywiad z Hanną Lindberg
Hanna Lindberg to młoda szwedzka pisarka, która wydała w Polsce już dwie powieści. Przy okazji pojawienia się na rynku drugiej z nich, zatytułowanej Smak prawdy, postanowiliśmy przeprowadzić z Hanną wywiad. Autorka odpowiedziała na pytania, które zadali jej Agata Teperek (tłumaczka) i Rafał Chojnacki (Deckare.pl). Czytaj dalej Sięgam po dziennikarskie metody – wywiad z Hanną Lindberg
Doskonałe miejsce na kryminał – wywiad z Håkanem Östlundhem

Powieść „Wyspa strachu„, to pierwszy tom serii o policjantach z Gotlandii, której autorem jest szwedzki pisarz Håkan Östlundh. Z okazji wydania tej książki w Polsce, przeprowadziliśmy z nim wywiad. Specjalnie dla portalu „Deckare.pl Skandynawskie Kryminały” z Håkanem Östlundhem rozmawiał Rafał Chojnacki.
Czytaj dalej Doskonałe miejsce na kryminał – wywiad z Håkanem Östlundhem
Rafał Chojnacki: Zagadka Larsa Keplera

Kiedy w 2009 roku nazwisko Lars Kepler pojawiło się obok tytułu „Hipnotyzer” („Hypnotisören”) w zapowiedziach wydawniczych firmy Bonniers, w mediach zawrzało od spekulacji. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Zagadka Larsa Keplera
Rafał Chojnacki: Henning Mankell. Człowiek, który wprowadził kryminał na salony

Henning Mankell urodził się w 1948 roku w Sztokholmie, jednak wychował się głównie w niewielkiej miejscowości na północy Szwecji. I to właśnie wychowanie w niewielkiej miejscowości, zdała od cywilizacyjnego szumu wielkiego miasta sprawiło, że młody Henning stał się zadeklarowanym lewicowcem. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Henning Mankell. Człowiek, który wprowadził kryminał na salony
Święta z Marią Wern – wywiad z Anną Jansson

Na wywiad z Anną Jansson umówiliśmy się już w lutym 2014 roku. Po drodze jednak nie nie udało nam się dogadać terminu. W końcu zwróciliśmy się do pisarki z prośbą o życzenia dla polskich czytelników. W odpowiedzi Anna zaproponowała wywiad. Złapaliśmy ją tuż przed świętami, kiedy oczekiwała na przyjazd swoich dzieci i wnuków. Kiedy czytacie te słowa jest już pewnie wraz z nimi…
Czytaj dalej Święta z Marią Wern – wywiad z Anną Jansson
Rafał Chojnacki: Stein Riverton. W cieniu swastyki

Stein Riverton to jeden z ojców chrzestnych skandynawskiego kryminału. Jest to postać, która nadal wymyka się jednoznacznym ocenom, choć od jego śmierci w 1934 roku minęło już ponad 80 lat. Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Stein Riverton. W cieniu swastyki
Monika Samsel-Chojnacka, Rafał Chojnacki: Sherlock Holmes i tajemnice Sztokholmu

Sherlock Holmes bez wątpienia może być nazwany najbardziej zapracowanym detektywem wszech czasów. Od momentu gdy w 1887 roku sir Arthur Conan Doyle opublikował Studium w szkarłacie, regularnie otrzymujemy nowe historie, w których pojawia się skrupulatny i dokładny w analizie wszelkiego rodzaju dowodów śledczy, prowadzący prywatną praktykę już nie tylko w Londynie, ale niemal na całym świecie. Kolejne historie, nie do końca trafnie określane jako pastisze, powstawały niemal wszędzie tam, gdzie dotarły oryginalne historie Conan Doyle’a.
Czytaj dalej Monika Samsel-Chojnacka, Rafał Chojnacki: Sherlock Holmes i tajemnice Sztokholmu
Linköping na Księżycu – wywiad z Monsem Kallentoftem

Szwedzki pisarz Mons Kallentoft zasłynął jako autor powieści kryminalnych, których bohaterką jest policjantka Malin Fors. Cechą charakterystyczną tych książek jest to, że ich akcja rozgrywa się w czasie różnych pór roku. Czytaj dalej Linköping na Księżycu – wywiad z Monsem Kallentoftem
Rafał Chojnacki: Camilli Läckberg okno na świat
Jedna z najciekawszych szwedzkich pisarek literatury kryminalnej jest wciąż nieznana w Polsce. Mam nadzieję, że się to zmieni, gdyż na świecie jej powieści zyskały już całą rzeszę czytelników. O tron królowej skandynawskiego kryminału Camilla Läckberg z powodzeniem konkuruje z Karin Fossum i Lizą Marklund.
Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Camilli Läckberg okno na świat
Dorte Jakobsen: Lisbeth Salander alias Pippi Langstrumpf
Na początek chciałabym zacytować fragment e-maila, wysłanego przez Stiega Larssona do jego szwedzkich wydawców: Starałem się iść pod prąd, w porównaniu ze zwykłymi powieściami kryminalnymi. Chciałem stworzyć bohaterów, którzy różnią się znacznie od zwykłych postaci z kryminałów. Moim punktem wyjścia stała się właśnie Pippi, która byłaby już dorosła. Nazwano by ją socjopatką, bo patrzy na społeczeństwo w inny sposób, nie próbuje przystosować się do norm społecznych? Przekształciła się więc w Lisbeth Salander, która ma też sporo cech męskich.
Czytaj dalej Dorte Jakobsen: Lisbeth Salander alias Pippi Langstrumpf
Rafał Chojnacki: Frank Heller – ojciec chrzestny szwedzkiego kryminału
Mimo że krwawe historie o morderstwach, sięgające rodowodem do skandynawskich sag, inspirowały rozmaitych twórców literatury północy na przestrzeni kilkunastu wieków, to jednak narodziny współczesnej powieści kryminalnej są sprawą znacznie mniej odległą w czasie.
Czytaj dalej Rafał Chojnacki: Frank Heller – ojciec chrzestny szwedzkiego kryminału