Imię i nazwisko: Gunnar Staalesen
Urodzony: 1947
Kraj pochodzenia: Norwegia
Gunnar Staalesen znany jest przede wszystkim jako twórca postaci najpopularniejszego norweskiego prywatnego detektywa, Varga Veuma.
Urodzony w 1947 roku w Bergen Gunnar Staalesen jest jednym z najważniejszych piewców tego miasta w literaturze popularnej. Debiutował w roku 1969 powieścią „Uskyldstider”, jednak powieść ta, bardzo poetycka pod względem formalnym, nie była jeszcze kryminałem, a raczej nawiązaniem do norweskiego modernizmu. Co ciekawe bohater tej powieści planuje że napisze kiedyś taką książkę. Zamiłowanie do dbałości o warstwę językową powieści pozostało mu również po 1977, kiedy to rozpoczął swoją przygodę z detektywem Vargiem Veumem.
Jak sam wielokrotnie przyznawał pomysł na pisanie kryminałów wziął się z dwóch inspiracji. Jedną był szwedzki duet Maj Sjöwall i Per Wahlöö z ich serią Martinie Becku. Staalesenowi spodobało się pisanie społecznie zaangażowanych powieści w kostiumie literatury popularnej. Drugą inspiracją byli twórcy klasycznego amerykańskiego czarnego kryminału, tacy jak Raymond Chandler czy Dashiell Hammett. Rożnica polegać miała na tym, że tłem dla detektywa nie było Los Angeles, San Francisco czy Nowy Orlean, a Bergen.
Powieści kryminalne Staalesena spotkały się ze świetnym przyjęciem. Dwie z nich otrzymały nagrodę Rivertona. Są również na kilkanaście języków.
Oprócz serii o Vargu Veumie Staalesen pisze również inne książki, obecnie głównie kryminały. W 1986 roku powieścią „Knut Gribb tar Bergenstoget” oddał hołd jednemu z najbardziej znanych bohaterów norweskiej literatury kryminalnej, czyli właśnie Knutowi Gribbowi, detektywowi stworzonemu przez Steina Rivertona.
Oprócz pracy w charakterze autora kryminałów Staalesen jest również dramaturgiem w Den Nationale Scene.
Autor: Rafał Chojnacki